Issue 34
Notebook

Restitution of Memory: Images and traces in Galician correspondence films

José Luis Castro de Paz
Universidade de Santiago
Bio
Héctor Paz Otero
Universidade de Santiago
Bio

Published 2022-07-01

Keywords

  • Emigration,
  • Memory,
  • Galicia,
  • Latin America,
  • Correspondence cinema,
  • Restitution,
  • Nostalgia.
  • ...More
    Less

Abstract

The genre known as “correspondence cinema” is mainly determined by the spectator/émigré’s gaze. Constructed with obvious expressive and technical flaws that even approach the level of amateur cinema, this type of film was nevertheless capable of almost immediately triggering memories of a home and a time left behind. The restitution of a memory is made possible not only by the subjectivity of the spectator, but also by the modus operandi of the filmmakers who recorded this footage of local landscapes, faces, processions, rituals, work in the fields, etc. Based on a classification of these documentaries and an analysis of the mechanisms of their mise-en-scène, the aim of this article is to explore the reasons behind the extraordinary evocative power of the images filmed in Galicia, the homeland left behind, for screening at emigrant centres in host countries.

References

  1. Barreiro González, M. S. (2018). Filmar a terra. A paisaxe como cuestión de clase. En M. Ledo (coord.), Para una historia do cinema en lingua galega 1. Marcas na paisaxe (pp. 43-79). Vigo: Galaxia.
  2. Bazin, A. (2006). ¿Qué es el cine? Madrid: Rialp.
  3. Castro de Paz, J. L., Folgar de la Calle, J. M., Nogueira Otero, X. (2010). Galicia años 10: hipótesis, tipologías y análisis del material conservado. En Lahoz Rodrigo, J. I. (coord.), A propósito de Cuesta. Escritos sobre los comienzos del cine español 1896-1920 (pp. 383-388). Valencia: IVAC. Ediciones de la Filmoteca.
  4. Castro de Paz, J. L. (2017). Cine y exilio. Forma(s) de la ausencia. Santander: Shangrila.
  5. Deleuze, G. (1996). La imagen-tiempo: estudios sobre cine 2. Barcelona: Paidós.
  6. Eliade, M. (1978). Mito y realidad. Barcelona: Guadamarra.
  7. Esqueda Verano, L. (2019). El cine como espejo diferido: el concepto de transferencia en A. Bazin y S. Cavell. Palabra Clave, 22(3), 1-27. https://doi.org/10.5294/pacla.2019.22.3.4
  8. Fraga, X. (2020). Virtudes (e misterios). Vigo: Galaxia.
  9. González, M. (1996). Cine y emigración. En J. L. Castro de Paz (coord.), Historia do cine en Galicia (pp. 216-234). A Coruña: Vía Láctea.
  10. González, M. (2006). Elixio González Estévez: Reporteiro gráfico da emigración. Santiago de Compostela: Arquivo da Emigración Galega, Centro Galego de Artes da Imaxe.
  11. Hernández Sandoica, E. (1995). Los caminos de la historia. Cuestiones de historiografía y método. Madrid: Síntesis.
  12. López, C. (2001). Do idilio á diáspora. Modernidade e compromiso na pintura galega. De Castelao a Seoane. Vigo: NigraTea.
  13. Mouriño Lorenzo, J. M. (2008). El regreso a casa a través de la (mágica) imagen cinematográfica. F@ro: revista teórica del Departamento de Ciencias de la Comunicación, 7, 1-5. Recuperado de https://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/2784855.pdf
  14. Nogueira, X. (2004). As temáticas. En VV. AA., Libro branco de cinematografía e artes visuais en Galicia (pp. 71-164). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, Santiago de Compostela.
  15. Real Academia Española (2014). Diccionario de la lengua española (23ª edición). Recuperado de https://www.rae.es/
  16. Sánchez Domínguez, R. (2020). A través del espejo. Memoria, re-presentación e identidad en el cine documental promovido por las asociaciones de emigrantes en América. Americanía. Revista de estudios latinoamericanos, 12, 79-121. https://doi.org/10.46661/americania.5161
  17. Tarkovski, A. (1991). Esculpir el tiempo. Madrid: Rialp.
  18. Tranche, R. R., Sánchez-Biosca, V. (2006). NO-DO. El tiempo y la memoria. Madrid: Cátedra/Filmoteca Española.
  19. Zunzunegui, S., Zumalde, I. (2019). Ver para creer. Avatares de la verdad cinematográfica. Madrid: Cátedra.